Diễn biến sơ bộ của trận chiến Đức Lập:
Vượt qua các con sông lớn giữa mùa mưa lũ, nhưng cánh rừng khôộc sũng nước và những trận bom B52 rải thảm chặn đường, sư đoàn 1 đã hành quân lật cánh vào Đắc Lắc - hướng trọng điểm trong đợt hoạt động mùa thu của chiến trường.

Đảng ủy và Bộ tư lệnh Mặt trận dã thảo luận, cân nhắc rất kỹ giữa mục tiêu thị xã Buôn Ma Thuột và quận lỵ Đức Lập. Qua phân tích, Đảng ủy và Bộ tư lệnh cho rằng thời cơ giải phóng thị xã lúc này không còn thích hợp nữa. Sau hơn nửa năm bị ta đấnh nhiều lần, quân địch ở thị xã Buôn Ma Thuột đã tăng cường lực lượng và mọi biện pháp phòng thủ. Cơ sở cách mạng của ta trong thị xã, phong trào đấu tranh chính trị của quần chúng đang gặp nhiều khó khăn, yếu tố bí mật bất ngờ không còn nữa. Quận ly Đức Lập và toàn bộ tuyến phòng thủ phía tây nam Đắc Lắc là nơi địch đang thực hiện “phi Mỹ hóa”, lại chưa bị ta đánh lớn bao giờ nên chủ quan, sơ hở. Ở đây, địch đang ráo riết gom dân lập ấp thực hiện kế hoạch “bình định”, nếu tiêu diệt và làm tan rã lực lượng chiếm đóng và hệ thống kìm kẹp ở vùng .này sẽ có tác dụng hỗ trợ, thúc đẩy phong trào nổi dậy của quăn chúng. Trên cơ sở phân tích ấy, đâng ủy và Bộ tư lệnh quyết định tập trung đại bộ phận lực lượng của sư đoàn 1, mở cuộc tiến công vào quận lỵ Đức Lập và toàn bộ các vị trí của dịch nằm trên tuyến phòng thủd tây nam Đắc Lắc, đồng thời dùng pháo binh, đặc công... đánh mạnh vào thị xã Buôn Ma Thuột và các khu vực lân cận.

Cuối tháng 7, địch có phần nào đánh hơi được sự chuyển hướng của ta từ phía bắc xuống phía nam chiến trường. Bộ tư lệnh dã chiến Mỹ ở Tây Nguyên khẩn khoản xin bộ tư lệnh quân Mỹ ở Sài Gòn cho tăng cường máy bay B52 đánh chặn đường tiến quân của ta. Bộ đội vừa hành quân, vừa tổ chức nghi binh để tiến dần vào mục tiêu. Trong khi đó, trên hướng phối hợp, trung đoàn 1 sư đoàn 325C cùng bộ dội địa phương tỉnh Công Tum dã vượt sông Pô Cô đi theo các con đường mới mở, tiến vào vây ép thu hút địch ở Đắc Siêng. Toàn chiến trường rộ lên một đợt đánh giao thông trên các đường 14, 19 và 21 tạo yếu tố bí mật, bất ngờ cho hướng chính. Các lực lượng vũ trang ha tỉnh được huy động lên hết mặt đường tổ chức một đợt tuyên truyền vũ trang vào vừng ven thị, diệt tề điệp, ác ôn, vận động nhân dân rào làng chiến đấu và chặn đánh các toán lính ngụy nống ra lùng sục... gây một không khí đánh lớn vào thị xã.

Ngày 23 tháng 8, trong tiếng súng tiến công đồng loạt nổ ra khắp ba tỉnh, sư đoàn 1 cùng các đơn vị phối thuộc của Mặt trận và lực lượng vũ trang Đắc Lắc đã tiến công quận lỵ Đức Lập và các vị trí đóng quân của địch trên toàn tuyến Đắc Xắc, Sa Pa, Đắc Lao, Đắc Pét... đồng thời chặn đánh quyết liệt các cánh quân của địch đến giải tỏa.

Sau gần 10 ngày chiến đấu liên tục (23 - 31 tháng 8 ) ta đã diệt 1.790 tên địch, loại khỏi vòng chiến đấu 18 đại đội cộng hòa, biệt kích, thám báo và bảo an của địch, phá hủy 32 xe quân sự, 10 đại bác, 6 kho vũ khí, đánh sập nhiều cầu cống, bắn rơi 42 máy bay các loại. Tên tướng ngụy Trương Quang Ân, tên đại tá cố vấn Mỹ cùng nhiều sĩ quan tuỳ tùng đi trên máy bay bị tan xác.

Riêng tại quận Đức Lập, ta diệt hơn 1.300 tên, tiêu diệt và đánh thiệt hại 16 đại đội. Đại bộ phận quân chiếm đóng và hệ thống ngụy quyền cấp quận, xã bị tiêu diệt và tan rã. Hàng nghìn đồng bào nổi dậy giành quyền làm chủ.

Địch phản kích điên cuồng, dùng không quân và pháo binh đánh vào giữa quận lỵ. Bộ đội ta vừa truy quét tàn quân địch không cho chúng tháo chạy, vừa lao mìmh trong lửa đạn cứu nhân dân. Y tá Đường có mặt trong từng căn nhà, ngõ phố, băng bó, cứu chữa cho đồng bào bị thương. Lê Văn Đức hai lần bị thương đã quên hết mọi đau đớn cùng đồng đội dỡ hầm đưa dân lên. Trung đội trưởng Đinh bị trúng đạn vào tay phải dã chuyền xẻng qua tay trái dập lửa và tiếp tục chỉ huy anh em làm nhiệm vụ. Những tấm gương quên mình vì nhân dân của cán bộ, chiến sĩ ta đã để lại trong lòng đồng bào Đức Lập niềm tin yêu vô hạn. Những bình ảnh sáng ngời bản chất và truyền thống cách mạng của quân đội nhân dân đã nhanh chóng xua tan những luận diệu xuyên tạc quân đội cách mạng từ trước của địch. Qua hình ảnh người chiến sĩ, đồng bào vùng mới giải phóng càng biết rõ và tin tưởng cách mạng, tin yêu Anh bộ đội Cụ Hồ.

Chiến thắng Đức Lập khẳng định sự chuyển hướng kịp thời và quyết tâm chính xác của Đảng ủy và Bộ tư lệnh Mặt trận, thể hiện tính chủ động, tích cực và bước trưởng thành mới cửa bộ đội chủ lực cơ động trong cách đánh công sự vững chắc nằm trong tuyến phòng thủ của địch.